Η πρωτεύουσα της Κύπρου αναμετράται με το κενό και τον ίλιγγο. Δεν είναι τυχαία σκαρφαλωμένα τα συρματοπλέγματα επάνω στους τοίχους της. Στην Πράσινη Γραμμή, στη Νεκρή Ζώνη και γύρω από τις γειτονιές της Λευκωσίας, όπου το μάτι βλέπει ένα σπάνιο τοπίο – από τα πιο εντυπωσιακά στον κόσμο – και ηρεμεί μόνο μέσα από μια προσπάθεια ερμηνείας του χώρου και των μυστικών που κρύβει μέσα του. Και πάντοτε ο ταξιδευτής έχει ένα διαφορετικό βλέμμα πάνω στην πραγματικότητα και στα πράγματα. Ούτως ή άλλως, η πραγματικότητα και τα πράγματα στην λευκωσιάτικη πρωτεύουσα είναι ιδιόρρυθμα. Τα τείχη, η Παλιά Γειτονιά με τα δαιδαλώδη στενά δρομάκια, οι πετρόχτιστες εκκλησιές, όλα σημαίνουν κάτι παραπάνω. Πίσω από τα φυλάκια, ένα σουρεαλιστικό σκηνικό. Βαμμένα λευκά και γαλάζια βαρέλια και εγκαταλελειμμένα από τη βάρβαρη τουρκική εισβολή αρχοντικά, ως αποτέλεσμα της πολιτικής πραγματικότητας του νησιού, έτσι όπως διαμορφώθηκε μετά την τουρκική εισβολή του 1974.
Περπατάς στον πιο πολυσύχναστο εμπορικό δρόμο της παλιάς Λευκωσίας και πέφτεις πάνω σε τείχος, ενώ στην απέναντι πλευρά της Νεκρής Ζώνης, πλέον υπάρχουν οδοφράγματα/δίοδοι μέσω των οποίων οι Ελληνοκύπριοι μπορούν να περάσουν στην «άλλη πλευρά» με τα Κατεχόμενα.
Η ομάδα του Terrabook κατέγραψε την καθημερινότητα γύρω από τις γειτονιές της Πράσινης Γραμμής της Λευκωσίας και βίωσε από πρώτο χέρι το ζύμωμα της κυπριακής ιστορίας με τις ζωές των ανθρώπων που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.
Η Λευκωσία ήταν πάντα ένα πέρασµα της ζωής από τη Μέση Ανατολή στη Μεσόγειο. Αυτό υπήρξε η αφετηρία της γοητείας της, αλλά και των δεινών της. Σήμερα όμως, αποτελείμια πόλη συνόρων και την τελευταία διχοτομημένη πρωτεύουσα στον κόσμο. Μια πόλη, δύο όψεις και ένα αστικό κέντρο μ’ ένα διττό ιστορικό παρελθόν και πολλά ετερόκλιτα στοιχεία.
Η πρωτεύουσα του νησιού της Αφροδίτης, είναι μια πόλη των αντιθέσεων με έλλειψη συνοχής και ενότητας στον αστικό ιστό που όμως σαγηνεύει, με την εξαιρετική κουζίνα, την έντονη νυχτερινή ζωή και τις ενδιαφέρουσες ιστορίες, αποτελώντας τον απόλυτο προορισμό για τους ταξιδιώτες της εμπειρίας.
Mε αφετηρία την κεντρική πλατεία Ελευθερίας, στο νοτιοδυτικό άκρο των τειχών, βρίσκεται ο δρόμος από τον οποίο ξεκινούν όλες οι περιηγήσεις. Η οδός Ονασαγόρου και ο πανέμορφος πεζόδρομος της εμπορικής οδού Λήδρας, (ο κεντρικότερος δρόμος της Παλιάς Πόλης της Λευκωσίας), που καταλήγει στην Πράσινη Γραμμή και στο check point διέλευσης των πολιτών και των τουριστών από τη μια πλευρά στην άλλη. Εκεί, καταστήματα, καφέ, μπαρ, εστιατόρια και εμπορικά κέντρα λειτουργούν ως πόλος έλξης ντόπιων και επισκεπτών μέρα και νύχτα, ενώ στο τέλος του δρόμου, το Μουσείο – Παρατηρητήριο Λήδρα, στον 11ο όροφο του Πύργου Σιακόλα, κανείς μπορεί να περιηγηθεί από ψηλά και με ανεμπόδιστη ματιά να δεικαι το βόρειο (κατεχόμενο) τμήμα της πόλης.
Για μια πιο ολοκληρωμένη άποψη, βέβαια, ο περιηγητής οφείλει να περάσει μέσαστη λεωφόρο Μάρκου Δράκου και να επισκεφτεί το μυθικό ξενοδοχείο του Ledra Palace,σήμα κατατεθέν της κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής της πρωτεύουσας κατά τα χρόνια της ανεξαρτησίας και νυν έδρα των δυνάμεων του Ο.Η.Ε.
Όπως όλες οι άλλες κυπριακές πόλεις, έτσι κι η Λευκωσία, έχει ένα καλοδιατηρημένο ιστορικό κέντρο που εξακολουθεί να διαθέτει μεσαιωνική ταυτότητα και χρώμα και διατηρεί μέχρι σήμερα την εμπορική σημασία του. Αστικός πυρήνας της, θεωρείται η περιτειχισμένη Παλιά Πόλη, μέσα στην οποία κρύβονται αμύθητοι αρχιτεκτονικοί θησαυροί. Το ιστορικό κέντρο της κυπριακής πρωτεύουσας, λοιπόν, εντοπίζεται μέσα στα Ενετικά Τείχη Λευκωσίας που χτίστηκαν το 1567-1570, σε μια προσπάθεια να αποκρούσουνοι Ενετοί την οθωμανική εισβολή. Οι πάλαι ποτέ πύλες – είσοδοι των τειχών (Πύλη Αμμοχώστου στα ανατολικά, όπου και διοργανώνονται λογής καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, Πύλη Πάφου στα δυτικά, και Πύλη Κυρήνειας στα βόρεια) λειτουργούν πλέον ως αξιοθέατα πολιτισμού, ενώ οι τάφροι – προμαχώνες τους έχουν μετατραπεί σε πάρκα και σε χώρους παρκινγκ για το κοινό.
Μέσα από τα τείχη, ζει και αναπνέει η Λαϊκή Γειτονιά Λευκωσίας, αλλά και αναρίθμητα πρωτότυπα Μουσεία και πολιτισμικά αξιοθέατα, προσελκύοντας χιλιάδες τουρίστες που φτάνουν από κάθε άκρη του κόσμου (Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο Λευκωσίας, Αρχοντικό Χατζηγεωργάκη Κορνέσιου, Μουσείο Ιστορίας της Κυπριακής Νομισματοκοπίας, Παιδικό Μουσείο Ρότα, Ταχυδρομικό Μουσείο Κύπρου, Μουσείο Αγώνος Λευκωσίας, Βυζαντινό Μουσείο Λευκωσίας, Μουσείο Λαϊκής Τέχνης Κύπρου, Τζαμί Ομεριέ, Τζαμί Μπαϊρακτάρ, Αρχιεπισκοπικό Μέγαρο, Παγκύπριο Γυμνάσιο, Αρχοντικό της Αξιοθέας, Άγαλμα Ελευθερίας Λευκωσίας, Σεβέρειος Βιβλιοθήκη, Σταυρός του Μισιρίκου,Παλιό Δημαρχείο Λευκωσίας, Υδραγωγείο Λευκωσίας, και το Δημοτικό Κέντρο Τεχνών Λευκωσίας, που στεγάζεται στο κτίριο της Παλιάς Ηλεκτρικής).
Με άρωμα περασμένων εποχών η πλακόστρωτη Λαϊκή Γειτονιά, είναι γεμάτη με καταστήματα με σουβενίρ, γραφικά εστιατόρια και καφενεία – ότι πρέπει για κουβέντα με τους ντόπιους. Οι λευκωσιάτες, είναι μάλιστα πολύ φιλόξενοι, και πάντα έτοιμοι να σου διηγηθούν ιστορίες, αρκεί να θέλεις να τις ακούσεις.Επιπλέον, γύρω από τις ιστορικές συνοικίες με τα χαμηλά σπίτια, φτιαγμένα από πωρόλιθο, δεσπόζουν μικρές και μεγάλες πανάρχαιες εκκλησίες που επιβιώνουν μέχρι σήμερα, (Παναγία Χρυσαλινιώτισσα Λευκωσίας -ο παλαιότερος ορθόδοξος ναός εντός των τειχών, Άγιος Κασσιανός Λευκωσίας, Αρχάγγελος Μιχαήλ ο Τρυπιώτης, Φανερωμένη Λευκωσίας -μία από τις μεγαλύτερες εκκλησίες της πρωτεύουσας, Καθεδρικός Ναός του Αγίου Ιωάννη), και κάθε επισκέπτης της περιοχής οφείλει να τις τιμήσει κάνοντας μια ακόμη στάση. Από την άλλη, φιλοξενώντας ανθρώπους από όλο τον πλανήτη, μια γνήσια μητρόπολη με νέους ανθρώπους, τουρίστες, φοιτητές, μετανάστες και ντόπιους, η Λευκωσία έχει τα πάντα. Οι μιναρέδες που λογχίζουν τον ουρανό, υποδηλώνουν ότι βλέπεις την κατεχόμενη πλευρά της. Στο ελεύθερο τμήμα της, συναντάς από ναούς για τους «ετερόθρησκους» (Καθολική Εκκλησία Τιμίου Σταυρού Λευκωσίας, η πίσω πλευρά της οποίας βρίσκεται εντός της ζώνης ασφαλείας του Ο.Η.Ε. στην τουρκοκρατούμενη πλευρά της πόλης, Παναγία των Χαρίτων), μέχρι και τις πιο υπερσύγχρονες υποδομές αναψυχής, αθλητισμού, τεχνών και πολιτισμού.Τέλος, ιδιαίτερη αναφορά αξίζει και για τα Φυλακισμένα Μνήματα, που βρίσκονται μέσα στις κεντρικές φυλακές της πόλης και είναι ένα ολοζώντανο κομμάτι όχι μόνο της Λευκωσίας, αλλά ολόκληρου του νησιού, αφιερωμένο στα θύματα των απαγχονισμών από τους Άγγλους κατά την διάρκεια του κυπριακού απελευθερωτικού αγώνα.
Εκτός από το σημαντικότερο διοικητικό και οικονομικό κέντρο του τόπου, η Λευκωσία αποτελεί μια σύγχρονη μεγαλούπολη που καταφέρνει να ισορροπεί ανάμεσα στο βάρος της ιστορίας της και το αναπτυσσόμενο παρόν, παρέχοντας ένα από τα υψηλότερα βιοτικά επίπεδα στον κόσμο. Έχοντας ανέβει στο τρένο της ανάπτυξης και ακολουθώντας τις κοινωνικοοικονομικές εξελίξεις των μεγάλων ευρωπαϊκών μητροπόλεων, η ελληνοκυπριακή πλευρά της πρωτεύουσας αναδύει άρωμα δυτικού πολιτισμού, φιλοξενώντας πλήθος εταιριών κάθε τύπου, μορφής και δραστηριότητας. Από τη μια η Παλιά Λευκωσία, μια γοητευτική μείξη πολιτισμών, επιρροών, και αρχιτεκτονικών στυλ, που ύστερα από την πρόσφατη ανάπλαση αναβιώνει τις παλιές ένδοξες εποχές της – με την ολοκλήρωση της πλατείας Ελευθερίας σε σχέδια της διεθνούς φήμης αρχιτεκτόνισσας Ζάχα Χαντίντ, και από την άλλη, η εκτός των τειχών Νέα Πόλη, που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από το κέντρο μιας αντίστοιχου μεγέθους ευρωπαϊκής πρωτεύουσας. Έξω από τα τείχη, τα μοντέρνα πολυώροφα γυάλινα κτίρια και τα επιβλητικά οικοδομήματα των πολυεθνικών (The President, Wargaming HQ, WargamingHQ 2, WhiteWalls (Tower 25), διακόπτονται στις ιστορικές γειτονιές από εξίσου σημαντικά Μουσεία (Κρατική Πινακοθήκη Σύγχρονης Τέχνης, Μουσείο Τεχνών Ζαμπέλα, Μουσείο Πέννας Κύπρου, Μουσείο Κυπριακού Τύπου, Μουσείο Αστυνομίας Κύπρου, Λεβέντειος Πινακοθήκη, Αρχαιολογικό Μουσείο Κύπρου).
Η Νέα Πόλη, αν και συγκεντρώνει πολύ λιγότερους επισκέπτες, είναι η σύγχρονη πλευρά της πόλης –κατά τι άναρχα δομημένη, με ογκώδη τσιμεντένια κτίρια και γυάλινους πύργους, αλλά γεμάτη ζωή, έντονους ρυθμούς και άπειρες ευκαιρίες διασκέδασης. Σημείο αναφοράς και κεντρικότερος δρόμος της είναι η Λεωφόρος Μακαρίου, στην οποία συγκεντρώνεται και ένα μεγάλο ποσοστό των εμπορικών κέντρων και καταστημάτων της πόλης. Παρά το γεγονός ότι δεν προσφέρεται ιδιαίτερα για sightseeing –και επίσης ότι δεν περπατιέται καθόλου εύκολα–αξίζει όσο από το χρόνο σας μπορείτε να της διαθέσετε, αν μη τι άλλο για να μη φύγετε με την εντύπωση ότι η Λευκωσία ζει παγιδευμένη στο χρόνο, μακριά από τη σύγχρονη ανάπτυξη και τους έντονους ρυθμούς ζωής. Έπειτα τα πολυσύχναστα φοιτητικά στέκια, καφενεία και ουζερί της πλατείας Φανερωμένης, με το επιβλητικό ομώνυμο Παρθεναγωγείο, η Ερμού, που φιλοξενεί σιδεράδες, μαραγκούς, ράφτες και άλλα παλιά επαγγέλματα, καθιερώνεται πια ως πολιτιστικός πόλος της κυπριακής πρωτεύουσας. Επίσης, απαραίτητη είναι η επίσκεψη στο Κέντρο Εικαστικών Τεχνών και Έρευνας(CVAR), ένα παλιό χάνι που μετατράπηκε σε Μουσείο, και στο νέο σημείο αναφοράς – τη γειτονιά του Αγίου Αντωνίου, λίγο έξω από τα τείχη, στην πρόσφατα ανακαινισμένη κλειστή Δημοτική Αγορά.
Μικρός Οδηγός
Διαμονή: *Centrum Hotel (για να βιώσεις τον παλμό της πόλης)
Φαγητό: * Zanettos (Τρικούππη 65) για αυθεντική παραδοσιακή κυπριακή κουζίνα/Μαγειρείο του Ματθαίου (Πλατεία 28ης Οκτωβρίου 6)για κουπέπια (ντολμάδες) με κολοκάσι (είδος πατάτας)/εστιατόριο Dot, (Αθηνάς 6Α) για μοντέρνα κουζίνα.
Ποτό: *Lost+Found (Βύρωνος 38) ένα από τα καλύτερα μπαρ του κόσμου για κοκτέιλ/ Chateau Status (Μάρκου Δράκου 12) μία καλοδιατηρημένη έπαυλη που πλέον λειτουργεί ως μπαρ, εστιατόριο κι αίθουσα εκδηλώσεων/Plato’sbar (Πλάτωνος 8-10) ατμοσφαιρική αυλή με κοσμικές παρουσίες/ Ερμού 300 ένα από τα μεταμοντέρνα μπαράκια της πρωτεύουσας.
