Η λίστα είναι ατέλειωτη και οι ομορφιές της Σαντορίνης δεν έχουν τελειωμό. Επειδή συνήθως δεν έχουμε στην διάθεσή μας άπλετο χρόνο και επειδή οι διακοπές δεν είναι μόνο εξερεύνηση, γνωριμία με καινούριους τόπους και περιπέτεια, αλλά και χαλάρωση και ξεκούραση, ακολουθεί ένας οδηγός με τα δέκα πιο σημαντικά αξιοθέατα της Σαντορίνης, που πρέπει να δουν όσοι την επισκεφθούν, έστω για μία φορά.
Δεν περιλαμβάνονται οι παραλίες της Σαντορίνης, που είναι όλες τους πολύ ξεχωριστές καθώς δημιουργήθηκαν από τις εκρήξεις του ηφαιστείου, όσο αυτό διαμόρφωνε το φυσικό ανάγλυφο του νησιού.
Ηφαίστειο
Δεν υπάρχει στον κόσμο άλλο νησί σαν την Σαντορίνη και την μοναδικότητά της αυτή την οφείλει κυρίως στο ηφαίστειο, που είναι ένα από τα πιο σημαντικά παγκοσμίως. Είναι ενεργό και δημιουργήθηκε πριν από εκατομμύρια χρόνια, ενώ η μεγάλη έκρηξη που σημειώθηκε κατά την Προϊστορική Εποχή και είναι γνωστή ως Μινωική Έκρηξη θεωρείται η μεγαλύτερη στην παγκόσμια ιστορία.
Όταν οι ντόπιοι λένε σήμερα ηφαίστειο, εννοούν το μικρό νησάκι της Νέας Καμένης , στο κέντρο σχεδόν της κυκλικής περιμέτρου που σχηματίζεται από την Σαντορίνη, την Θηρασιά και το Ασπρονήσι . Στη Νέα Καμένη άλλωστε μπορεί να δει κανείς ατμίδες να βγάζουν ατμό από τα έγκατα της γης, ενώ δίπλα ακριβώς, η Παλαιά Καμένη είναι το νησί που σχηματίστηκε πριν από 2.000 χρόνια περίπου, κατά την έκρηξη του 47 μΧ.
Σήμερα οι επισκέπτες της Σαντορίνης έχουν την δυνατότητα όχι μόνο να αγναντέψουν από τον γκρεμό της καλντέρας το ηφαίστειο ή να το δουν διά θαλάσσης από πιο κοντά, αλλά και να το περπατήσουν, να φτάσουν ως τα σημεία που ακόμα και στις μέρες μας βγαίνει ακόμα ατμός, ή και να κολυμπήσουν στα θερμά νερά γύρω τόσο από την Παλαιά όσο και από την
Νέα Καμένη
Προϊστορικός οικισμός Ακρωτηρίου
Ο προϊστορικός οικισμός του Ακρωτηρίου της Σαντορίνης είναι σήμερα ένας από τους σπουδαιότερους αρχαιολογικούς χώρους σε όλη τη Μεσόγειο. Βρίσκεται στο νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού και αποτελεί το τμήμα της πόλης της Ύστερης Εποχής του Χαλκού, δηλαδή του τέλος του 17ου αιώνα πΧ.
Το οριστικό τέλος για τον οικισμό ήρθε από την λεγόμενη Μινωική Έκρηξη του ηφαιστείου , που υπολογίζεται περί το 1615 π.Χ. Τα ευρήματα δείχνουν ότι οι κάτοικοι είχαν «προειδοποιηθεί» πιθανότατα από μια σειρά ισχυρών σεισμών και είχαν εγκαίρως εγκαταλείψει την πόλη – δεν εντοπίστηκε κανένας ανθρώπινος σκελετός.
Η τέφρα και όλα τα υλικά από την έκρηξη του ηφαιστείου, καθώς και οι τόνοι λάσπης που προέκυψαν από την κατακλυσμιαία βροχή που ακολούθησε συνετέλεσαν ώστε όλα να διατηρηθούν σε πολύ καλή κατάσταση και ο επισκέπτης να μπορεί να δει πολυώροφα κτήρια, αντικείμενα της οικοσκευής, πλακόστρωτους δρόμους, το αποχετευτικό σύστημα, εργαστήρια και αποθήκες, αλλά και τις εξαιρετικά διατηρημένες τοιχογραφίες αυτής της πλούσιας κοινωνίας, που είχε αναπτυχθεί σε διάφορους τομείς και που καταστράφηκε την εποχή της μεγαλύτερης ακμής της.
Κάναβες
Οι κάναβες της Σαντορίνης είναι τα παραδοσιακά οινοποιεία του νησιού, όπου παράγεται το ξακουστό κρασί του αμπελώνα της Σαντορίνης , το βισάντο και άλλες ποικιλίες. Είναι κατά κύριο λόγο υπόσκαφες , έτσι ώστε για την ζύμωση του κρασιού να «βοηθούν» οι ιδιότητες του ηφαιστειογενούς εδάφους και υπεδάφους του νησιού. Κάθε κάναβα, με έναν τουλάχιστον θόλο στο εσωτερικό της, είχε ένα πατητήρι και έναν λινό.
Στο πατητήρι τοποθετούνταν τα σταφύλια και τα πατούσαν οι εργάτες – ή ο ίδιος ο παραγωγός, όταν μιλούμε για σπιτικές μονάδες. Στην συνέχεια, μέσω του ειδικού καναλιού, ο μούστος περνούσε στον λινό και από εκεί με την βοήθεια ειδικών δοχείων συλλεγόταν σε βαρέλια ώσπου να ωριμάσει.
Σε πολλά μέρη της Σαντορίνης παλαιότερα, οι κάναβες ήταν όσες και τα σπίτια, καθώς καθένας είχε το δικό του μικρό έστω αμπέλι και έφτιαχνε το κρασί του.
Καστέλι Εμπορειού
Το Καστέλι του Εμπορειού της Σαντορίνης είναι το πιο καλά διατηρημένο από τα υπόλοιπα τέσσερα καστέλια του νησιού (Πύργου, Οίας, Ακρωτηρίου, Σκάρος). Βρίσκεται στο κέντρο του σύγχρονου οικισμού, πολλά από τα κτίσματά του έχουν αναπαλαιωθεί από τους ιδιοκτήτες του και κατοικούνται (αν και όχι μόνιμα τα περισσότερα), ενώ διατηρούνται ακόμα πολλές από τις εκκλησίες του – πιο παλιά είναι η Παναγία η Μεσιανή με το εντυπωσιακό καμπαναριό.
Υπολογίζεται πως δημιουργήθηκε από τους Ενετούς περί τον 15ο αιώνα και τα σπίτια που αποτελούσαν την εξωτερική περίμετρό του είναι χτισμένα κολλητά το ένα στο άλλο, με τις πόρτες και τα παράθυρά τους να «βλέπουν» μόνο προς το εσωτερικό του. Έτσι, οι εξωτερικοί τους τοίχοι αποτελούσαν και το «τείχος» του κάστρου.
Ο ατέλειωτος λαβύρινθος, με τα πολύ στενά δρομάκια, τις σκάλες που υψώνονται σχεδόν κατακόρυφα, τα γεφυράκια που ενώνουν τους πάνω ορόφους, τις καμάρες, τις παλιές εκκλησίες, αποτελεί σημείο ανεξάντλητης έμπνευσης για τους λάτρεις της Σαντορίνης.
Καστέλι Πύργου
Το Καστέλι του Πύργου της Σαντορίνης είναι μεταγενέστερο των υπολοίπων του νησιού και κατασκευάστηκε περί το 1580. Σήμερα αρκετά από τα κτήριά του διασώζονται και δίνουν μια πολύ καλή εικόνα για τον οικισμό κατά την ακμή του.
Σώζεται επίσης η καστελόπορτα, αρκετές παλιές εκκλησίες, το Θεοτοκάκι , αλλά και η Παναγία των Εισοδίων του 1660, στην κορυφή όπου γίνεται ο εντυπωσιακός επιτάφιος την Μεγάλη Παρασκευή. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του κάστρου ήταν και η υπόγεια στοά διαφυγής που οδηγούσε προς την γειτονική Έξω Γωνιά.
Μητρόπολη Σαντορίνης
Η Μητρόπολη της Σαντορίνης βρίσκεται σε ένα από τα πιο πολυσύχναστα σημεία των Φηρών , με απέραντη θέα στο ηφαίστειο αλλά και τον ίδιο τον οικισμό, που είναι χτισμένος αμφιθεατρικά πάνω στην καλντέρα.
Είναι αφιερωμένη στην Υπαπαντή του Σωτήρα και ιδρύθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα. Το τοιχάκι μπροστά στο ναό, όπου συγκεντρώνεται πλήθος κόσμου για να θαυμάσει το ηλιοβασίλεμα κάθε απόγευμα λέγεται μπουντί, ενώ οι αγιογραφίες του Σαντορινιού ζωγράφου Χριστόφορου Ασίμη κοσμούν το εσωτερικό του ναού.
Μονή Προφήτη Ηλία
Η Μονή του Προφήτη Ηλία στην Σαντορίνη είναι το μεγαλύτερο μοναστήρι του νησιού. Ιδρύθηκε το 1711 στην κορυφή του ομώνυμου όρους, στο νοτιοανατολικό τμήμα της Σαντορίνης, κοντά στον Πύργο.
Έως τον 19ο αιώνα ίσχυε το άβατο των γυναικών με ελάχιστες εξαιρέσεις, όμως σήμερα οι γυναίκες γίνονται δεκτές στο Καθολικό και στο Αρχονταρίκι. Εκεί λειτουργούν και δύο συλλογές , η Λαογραφική, με παλιά έπιπλα και αντικείμενα και η Εκκλησιαστική, με σπουδαίες εικόνες και ιερά σκεύη. Η παράδοση λέει πως η ίδια η εικόνα της Μονής του Προφήτη Ηλία είναι θαυματουργή και πως έχει βοηθήσει την Σαντορίνη σε περιόδους μεγάλης ανομβρίας.
Η Μονή είναι γνωστή για το φιλανθρωπικό αλλά και το κοινωνικό της έργο, ενώ η θέα από τους χώρους του μοναστηριού προς ολόκληρη την Σαντορίνη είναι μαγευτική.
Παναγία Μαλτέζα
Ένας από τους πολλούς ναούς στο Ημεροβίγλι τη Σαντορίνης είναι η Παναγία η Μαλτέζα. Αν και ίσως κάποιος ακούγοντας το όνομα αυτό να περίμενε η εκκλησία να είναι του καθολικού δόγματος, εν τούτοις είναι ορθόδοξη, αφιερωμένη στα Εισόδια της Θεοτόκου και γιορτάζει στις 21 Νοεμβρίου, όταν γίνεται λιτανεία της εικόνας και μεγάλο πανηγύρι.
Οφείλει το όνομά της στο ότι η εικόνα της Παναγίας που λατρεύεται εκεί βρέθηκε στην θάλασσα, κοντά στην Μάλτα, από έναν Σαντορινιό καπετάνιο.
Ναυτικό Μουσείο Οίας
Το Ναυτικό Μουσείο της Οίας στην Σαντορίνη περιγράφει μέσω αντικειμένων, εγγράφων, κειμηλίων και φωτογραφιών την πλούσια ναυτική ιστορία του νησιού, που ειδικά τον 19ο αιώνα αποτέλεσε σπουδαία δύναμη στην Μεσόγειο και την Μαύρη Θάλασσα.
Στεγάζεται σε ένα εντυπωσιακό καπετανόσπιτο του 19ου αιώνα και φιλοξενεί μοντέλα των πλοίων που ανήκαν σε Σαντορινιούς εφοπλιστές, άγκυρες, σπάνια ακρόπρωρα, εξάντες, διάφορα εξαρτήματα, υδατογραφίες ιστιοφόρων, σπάνια έγγραφα, ναυλοσύμφωνα, προικοσύμφωνα και διαθήκες, όπως επίσης και πλούσιο φωτογραφικό υλικό.
Αγία Ματρώνα
Η Αγία Ματρώνα είναι ο ναός που δεσπόζει στην Φοινικιά, το χωριό δίπλα στην Οία . Χτίστηκε το 1859 από τον Φραγκίσκο Πλατή, πλοιοκτήτη με καταγωγή από την Οία, διαθέτει περίτεχνο καμπαναριό και το προαύλιό της κοσμεί ένας φοίνικας, χαρακτηριστική εικόνα και σημείο αναφοράς του χωριού.
Το διπλοκάμπανο καμπαναριό, βαμμένο σε μια έντονη απόχρωση του πορτοκαλί, ξεχωρίζει στον παραδοσιακό οικισμό. Εκεί στήνεται μεγάλο παραδοσιακό πανηγύρι στη γιορτή της, στις 20 Οκτωβρίου.
Ένας οδηγός με τα δέκα πιο σημαντικά αξιοθέατα της Σαντορίνης, που πρέπει να δουν όσοι την επισκεφθούν, έστω για μία φορά
