Διατηρώντας την παράδοση όσα λίγα μέρη στην Ελλάδα, τα χωριά της Μεσσηνιακής Μάνης έχουν κατορθώσει να την συνδυάζουν απολύτως αρμονικά με κοσμοπολίτικη διάθεση, δημιουργώντας έτσι μοναδικούς προορισμούς για τους επισκέπτες. Σ’ ένα τοπίο όπου κυριαρχεί το βουνό, ο επιβλητικός Ταΰγετος, αλλά και το μπλε της θάλασσας του Μεσσηνιακού Κόλπου, όπου βρίσκονται μερικές από τις πιο εντυπωσιακές παραλίες της περιοχής, τα μικρά χωριουδάκια δίνουν το δικό τους χρώμα.
Με ιστορία αρχαιοτάτων χρόνων και πρωταγωνιστικό ρόλο σε όλες τις περιόδους έκτοτε, τα χωριά της Μεσσηνιακής Μάνης χαρακτηρίζονται από το δικό τους «αέρα», ένα μείγμα του παλιού και του καινούριου, με τα επιβλητικούς μανιάτικους πύργους, αλλά και τις σύγχρονες υποδομές, έτοιμα να σας φιλοξενήσουν για να απολαύσετε την ηρεμία τους ή και να εξερευνήσετε τα καλά κρυμμένα μυστικά τους…
Βρείτε φθηνά πακέτα διακοπών για τη Μεσσηνία στο ekdromi.gr!
Τα χωριουδάκια της Μεσσηνιακής Μάνης, με τις αστείρευτες φυσικές ομορφιές, αξίζει κανείς να τα επισκεφθεί ένα προς ένα, εμείς εδώ σας παρουσιάζουμε μερικά μόνο από εκείνα που δεν πρέπει να χάσετε:
Καρδαμύλη
Σ’ ένα εντυπωσιακό, γεμάτο αντιθέσεις φυσικό τοπίο, 38 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Καλαμάτας, βρίσκεται το πανέμορφο παραθαλάσσιο χωριό, η Καρδαμύλη, που οφείλει το πανάρχαιο όνομά του στα πολλά κάρδαμα της περιοχής. Η πετρόχτιστη πολιτεία με την αυστηρά παραδοσιακή αρχιτεκτονική, τις κεραμιδένιες στέγες και τους αναστηλωμένους πύργους, φωλιάζει σ’ έναν απάνεμο όρμο στους πρόποδες του Ταΰγετου, στο θεατρικό σκηνικό που συνθέτουν οι πυκνόφυτοι ελαιώνες πλάι στα γαλάζια κρυστάλλινα νερά, οι καταπράσινες πλαγιές με τα μεγαλόπρεπα κυπαρίσσια με φόντο τα απόμακρα χιονοσκέπαστα βουνά και τα μαγευτικά ηλιοβασιλέματα του μεσσηνιακού κόλπου.
Η αρχαία Καρδαμύλη ήταν το κύριο λιμάνι της ισχυρής αρχαίας πόλης-κράτους της Σπάρτης, με την οποία συνδεόταν μέσω της ορεινής «Βασιλικής Οδού», τμήματα της οποίας σώζονται μέχρι σήμερα κατά μήκος της φυσικής πορείας του φαραγγιού του Βυρού. Ο τοπικός μύθος θέλει τους τάφους των δίδυμων αδερφών της ωραίας Ελένης, των Διόσκουρων Κάστορα και Πολυδεύκη, να βρίσκονται στον απόκρημνο λόφο που βλέπει στη θάλασσα πίσω από το σημερινό χωριό, τη λεγόμενη Παλιά Καρδαμύλη, όπου υπάρχουν λαξεμένες στον κάθετο βράχο κάτω από το μεσαιωνικό κάστρο του 12ου αι. οι ορθογώνιες κοιλότητες δύο ελληνιστικών θαλαμοειδών τάφων.
Στον απότομο αυτό λόφο, όπου έχουν βρεθεί όστρακα (κομμάτια κεραμικών) και λείψανα όλων των εποχών, βρισκόταν η ακρόπολη της αρχαίας πόλης, μια από τις πιο καλά οχυρωμένες στην αρχαιότητα. Στα Βυζαντινά χρόνια η περιοχή βρέθηκε υπό το Δεσποτάτο του Μυστρά και αποτέλεσε, μετά την τουρκική εισβολή το 1460, καταφύγιο για τους πρόσφυγές του, οι οποίοι κατέφυγαν σε σπηλιές και ονομάστηκαν Τρουπάκηδες (από τις τρούπες δηλ. τρύπες).
Η οικογένεια Τρουπάκη-Μούρτζινου, όπως είναι γνωστή, έγινε από τις ισχυρότερες, κυρίαρχες οικογένειες της μεσσηνιακής Μάνης, κυβερνώντας για δύο αιώνες τη γύρω περιοχή, από τα οχυρωμένα της πυργόσπιτα στην Παλιά Καρδαμύλη, ενώ ηγετικός ήταν ο ρόλος της στην κήρυξη της ελληνικής επανάστασης, όταν με τον Κολοκοτρώνη και άλλους Μανιάτες καπεταναίους πρωτοστάτησε στην απελευθέρωση της Καλαμάτας (23 Μαρτίου 1821). Πλακόστρωτα μονοπάτια συνδέουν την Παλιά Καρδαμύλη με τους γειτονικούς οικισμούς του Πετροβουνίου και την Αγία Σοφία (Γούρνιτσα), το μεταβυζαντινό ναό με τη μαγευτική πανοραμική θέα.
Στην Καρδαμύλη καταλήγει το κατάφυτο φαράγγι του Βυρού, που μαγνητίζει τους φυσιολάτρες με τις αμέτρητες πεζοπορικές διαδρομές και την εκπληκτική θέα στις κορυφές του Ταΰγετου. Μπροστά στο γραφικό λιμανάκι της Καρδαμύλης, με το παλιό Τελωνείο, βρίσκεται ένα επιπλέον κόσμημα του χωριού, το καταπράσινο νησάκι Mερόπη (ή Αμυγδαλόνησος), πάνω στο οποίο σώζονται ερείπια ενετικών τειχών και η μονόκλιτη καμαροσκέπαστη βασιλική της Kοίμησης της Θεοτόκου (1779).
Πάνω από το παλιό λιμάνι της Καρδαμύλης στέκεται και η λεγόμενη Βάρδια των Δημητρέων, πύργος παρατηρητήριο που επόπτευε την περιοχή. Από την Καρδαμύλη, συνεχίζοντας στον επαρχιακό δρόμο προς τον Νότο, συναντάμε τις παραλίες Kαλαμίτσι, παραλία του Φονέα, Δελφίνια, Kαλογριά, Στούπα και άλλες.
Θαλάμες
Στο νότιο τμήμα της επαρχίας Καλαμών της Μεσσηνιακής Μάνης, στον δρόμο από την Καρδαμύλη προς τη Λακωνία, βρίσκεται ο ημιορεινός (περί τα 450μ. υψόμετρο), παραδοσιακός οικισμός των Θαλαμών. Η ονομασία καθιερώθηκε από την απογραφή του 1940 και μετά για την κοινότητα Κουτήφαρι (το), χάριν της ομώνυμης προϊστορικής πόλης της περιοχής.
Η ίδρυση της αρχαίας πόλης Θαλάμαι (που σημαίνει κοίλωμα), βάσει ευρημάτων που διασώζονται στο αρχαιολογικό μουσείο της Καλαμάτας, ανάγεται στα νεολιθικά χρόνια, έγινε όμως ονομαστή κατά την περίοδο της σπαρτιάτικης ακμής, χάρη στο πανελληνίως γνωστό ονειρομαντείο της, αφιερωμένο αρχικά στην Πασιφάη (Σελήνη) κι αργότερα στη θαλάσσια θεότητα Ινώ.
Καθιερωμένη ήταν επίσης στις Θαλάμες η λατρεία των Κάστορα και Πολυδεύκη, μιας και η πόλη θεωρούνταν γενέτειρα των Διοσκούρων. Αξιοθέατα της περιοχής αποτελούν οι παλιές βυζαντινές εκκλησίες του Αγίου Βασιλείου (12ου αι.) με επιβλητικό τρούλο και πολύ σημαντικές τοιχογραφίες, του Προφήτη Ηλία (12ου αι.) στον οικισμό Σωματιανά, με τοιχογραφίες του 1280, του Αγίου Κωνσταντίνου(1669) και του Αγίου Ιωάννη με την πρωτότυπη εμφάνιση.
Στο κέντρο των Θαλαμών, στην πλατεία με τα αιωνόβια πλατάνια, υπάρχει κτιστή κρήνη (γνωστή και ως εβραϊκό πηγάδι) του 1714, χαρακτηρισμένη ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, με επίσης κτιστή δίτοξη πρόσοψη, στην οποία έχουν εντοιχιστεί τμήμα αρχαίας στήλης καθώς και δυσανάγνωστη επιγραφή.
Αβία
Με όμορφο φυσικό ανάγλυφο, δαντελωτές ακρογιαλιές με πεντακάθαρα καταγάλανα νερά και άπλετη θέα στον Μεσσηνιακό κόλπο, η Αβία, μόλις 10 χλμ νοτιοανατολικά της Καλαμάτας, αποτελεί δημοφιλή παραθεριστική περιοχή με αξιόλογη τουριστική κίνηση. Η περιοχή οφείλει τη σημερινή της ονομασία στον μυθικό βασιλιά της Μεσσηνίας, Κρεσφόντη, ο οποίος τη μετονόμασε, μετά την κατάληψη της Πελοποννήσου από τους Δωριείς, προς τιμήν της Αβίας, κόρης του Ηρακλή και τροφού του γιου του Ηρακλή και της Διηάνειρας, Ύλλου (ή Γλήνου).
Η Αβία, διωκόμενη από τους Αχαιούς, είχε καταφύγει στο μέρος αυτό για να σώσει το βρέφος, ιδρύοντας ναό προς τιμήν του πατέρας της. Γνωστή είναι η λειτουργία Ασκληπιείου στην πόλη από την αρχαιότητα, το οποίο πιθανότατα καταστράφηκε σε κάποια από τις βαρβαρικές επιδρομές που ταλαιπώρησαν την Πελοπόννησο την πρωτοβυζαντινή (4ος-6ος αι.) περίοδο. Στα ερείπια του οικοδομήθηκε το 1775 ο σημερινός ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Άλλα μνημεία της Αβίας που έχουν ανακηρυχθεί ιστορικά διατηρητέα είναι οι Ιεροί Ναοί Αγ.Χαραλάμπους, Αγ.Δημητρίου, Αγ. Νικολάου και Ευαγγελισμού, καθώς και το κτίριο του παλαιού ελαιοτριβείου στο αρχοντικό ιδιοκτησίας Φραγκούλη.
Στα αξιοθέατα της περιοχής συγκαταλέγονται επίσης ο ναός Αγ. Γεωργίου σε πανοραμική θέση, το φαράγγι της Σάντοβας, ο απέραντος ελαιώνας της ενδοχώρας και οι πανέμορφες παραλίες Αρχοντικό, Κούκκινος, Λυκοτροπία, Παλιόχωρα, Πορτέλα, Πατσούρου, Πολιάνα, Ακρογιάλι, Σάντοβα.
Αλτομιρά
Αμφιθεατρικά κτισμένος σε πλαγιά του Ταΰγετου, στο 12ο χλμ του δρόμου Κάμπου-Καλαμάτας, ο ορεινός, ανακηρυγμένος διατηρητέος, οικισμός των Αλτομιρών Μεσσηνίας, κατοικείται αποκλειστικά και μόνο το καλοκαίρι από λίγους κτηνοτρόφους και κάποιους παραθεριστές. Το χωριό, που αναφέρεται για πρώτη φορά το 1618 με πληθυσμό 20 οικογένειες, ανήκε επί Τουρκοκρατίας στην καπετανία και εξαρχία της Ζαρνάτας και αποτέλεσε καταφύγιο κλεφτών.
Φαίνεται μάλιστα, ότι σε κάποιον ληστή ή φυγάδα, επονομαζόμενο Αλτόμορο, που είχε καταφύγει εκεί, οφείλει και το όνομά του. Ο ναός του Αγίου Αθανασίου, κτισμένος περίπου το 1865, αποτελεί τον κεντρικό ναό του χωριού ενώ στα Αλτομιρά ανήκει και το μεταβυζαντινό μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου. Σημαντικό πόλο έλξης αποτελεί το λιθόστρωτο μονοπάτι του Μπίλιοβου, του τέλους του 19ου αι. που συνέδεε τον οικισμό με τα πεδινά χωριά της περιοχής, στα οποία εγκαταστάθηκαν τελικά οι περισσότεροι κάτοικοι μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου. Τα καλοκαίρια, οι ντόπιοι επιστρέφουν και αναβιώνουν τον τόπο τους με γλέντια και πανηγύρια.
Δολοί
Το γραφικό χωριό των Δολών Δυτικής Μάνης, 24 χλμ ΝΑ της Καλαμάτας, αποτελείται από τους οικισμούς Άνω και Κάτω Δολών. Κτισμένοι αντικριστά σε δυο λόφους, έχουν το πλεονέκτημα να εποπτεύουν τη θάλασσα, παραμένοντας αθέατοι από αυτήν. Η περιοχή κατοικείται από τα προϊστορικά χρόνια, όπως αποδεικνύεται από νεολιθικά και πρωτοελλαδικά όστρακα (κομμάτια κεραμικών) που βρέθηκαν σε κοντινό σπήλαιο.
Η πρώην κοινότητα Δολών περιελάμβανε δύο ακόμη οικισμούς, τα Καλλιαναίικα, έναν από τους νεότερους οικισμούς της Mάνης που πιθανότατα δημιουργήθηκε μέσα στον 19ο αι. από την οικογένεια Καλλιάνη, και τις Κιτριές, έναν πανέμορφο παραθαλάσσιο οικισμό, με πλούσια βλάστηση και φανταστική παραλία, στο πέρας του φαραγγιού της Σάντοβας.
Ανηφορίζοντας προς τους Δολούς, αξίζει να δει κανείς το ιστορικά διατηρητέο τμήμα του παλαιού καλντεριμιού των οικισμών Κιτριών-Δολών, το μοναστήρι του Προφήτη Ηλία στα Καλλιαναίικα, με υπέροχο καμπαναριό και αγιογραφίες του 1758, καθώς και το καθολικό της Ζωοδόχου Πηγής, στην κεντρική πλατεία του χωριού, με το λαμπρό πανηγύρι την Παρασκευή του Πάσχα.
Στον δρόμο από τα Καλλιαναίικα προς τους Δολούς, επάνω στο παλαιό καλντερίμι που συνέδεε τα δύο χωριά, προβάλλει το γραφικό μονόχωρο τρουλαίο εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου (13ου-14ου αι.), όπου διασώζονται όψιμες μεταβυζαντινές τοιχογραφίες, ενώ σε μαγευτική τοποθεσία λίγο πιο πάνω από το εκκλησάκι, βρίσκεται το πολύ ενδιαφέρον σταλακτιτικό σπήλαιο «Λυκούργου» (γνωστό και ως «Τρύπα»).
Φθάνοντας στους Κάτω Δολούς, εκτός από τον ιστορικό πύργο Κετσέα, το γεφύρι και την κρήνη (θέση «Μέρνο»), θα συναντήσει κανείς αρκετές αξιόλογες εκκλησίες, μεταξύ των οποίων του Αγίου Νικολάου με τοιχογραφίες του 1785, μέσα στον πύργο Κετσέα, του Αγίου Βασιλείου (του 1776), στην κεντρική πλατεία του χωριού και της Αγίας Παρασκευής.
Προσήλιο
Αμφιθεατρικά κτισμένο σε πλαγιά λόφου, με υψόμετρο 360 μ. και καταπληκτική πανοραμική θέα στην Καρδαμύλη και τον μεσσηνιακό κόλπο, το ηλιόλουστο Προσήλιο (πρώην Λιασίνοβα) βρίσκεται 30 χλμ. νότια της Καλαμάτας. Είναι ένα από τα χαρακτηριστικά παραδοσιακά μανιάτικα χωριά, με στενά καλντερίμια ανάμεσα σε γραφικά πέτρινα σπίτια, πύργους και πυργόσπιτα, απολαμβάνοντας χάρη στη μοναδική του τοποθεσία τη μεγαλύτερη ηλιοφάνεια στην ηπειρωτική Ελλάδα.
Σε περίοπτη θέση, στο ψηλότερο σημείο του χωριού δεσπόζει ο ιστορικά διατηρητέος επιβλητικός ναός του Αγίου Γεωργίου, χτισμένος το 1833 πάνω σε ερείπια παλαιότερου ναού, με καμπαναριό του 1803. Διατηρητέος θεωρείται επίσης ο Πύργος του Πατριαρχέα στην κεντρική πλατεία, με τη γνωστή παραδοσιακή μανιάτικη αρχιτεκτονική. Στο κατάφυτο φαράγγι του Βυρού, βρίσκεται το μοναστήρι του Σωτήρα, με ετήσιο μεγάλο πανηγύρι, όπως επίσης και το ιστορικά διατηρητέο μεταβυζαντινό συγκρότημα της Μονής Λυκάκη, με το κατάκοσμο από τοιχογραφίες καθολικό, αφιερωμένο στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου.
Στα πλέον φημισμένα προϊόντα του Προσηλίου ανήκει το πολυβραβευμένο λάδι της περιοχής.
Στούπα
Έχει ονομαστεί και «νεράιδα του Μεσσηνιακού» για το εξαιρετικής ομορφιάς φυσικό τοπίο της, είναι νεόδμητος οικισμός που εξελίχθηκε με γρήγορο ρυθμό σε φημισμένο τουριστικό θέρετρο. Η αρχική ονομασία της ήταν Ποταμός, από το ποτάμι που την διέσχιζε, αλλά μετονομάστηκε Στούπα από τα στουπιά που έβαζαν οι ντόπιοι στην θάλασσα για να μαλακώσουν και να τα επεξεργαστούν εύκολα.
Η Στούπα έχει γίνει παγκοσμίως γνωστή για τις δύο πανέμορφες ακρογιαλές της, την παραλία της Στούπας ακριβώς μπροστά από τον οικισμό και την παραλία της Καλογριάς. Οι δυο γραφικές, ρηχές, αμμώδεις και οργανωμένες παραλίες με τα διαυγέστατα νερά, έλκουν επισκέπτες απ όλα τα μέρη του κόσμου. Σε επίπεδο τουριστικών υπηρεσιών στη Στούπα μπορεί να βρει κανείς τα πάντα.
Καλαίσθητα και άνετα ενοικιαζόμενα διαμερίσματα και ξενοδοχεία, καλής ποιότητας φαγητό, καφετέριες και μπαρ για βραδινή διασκέδαση και το σημαντικότερο από όλα, ανθρώπους πρόθυμους να σε εξυπηρετήσουν σε οτιδήποτε χρειαστείς. Εκτός από τις πανέμορφες παραλίες αξίζει τον κόπο να απολαύσει κανείς τα μαγευτικά ηλιοβασιλέματα από οποιοδήποτε σημείο του χωριού.
